Vergeving begint bij jezelf

Vergeving… wat is dat eigenlijk precies?

In mijn praktijk zie ik regelmatig mensen worstelen met gevoelens van wrok door onrecht dat hen is aangedaan door een ander. Mensen die aangeven hun ontrouwe partner, gemene ex, of moeder niet te ‘kunnen’ vergeven voor wat er in het verleden is gebeurd. Alhoewel het voor je verwerkingsproces heel oké is om een poos flink boos te zijn, het is op een gegeven moment beter voor je eigen geluk én gezondheid als je het loslaat en doorgaat met je leven. Maar vergeven, hoe doe je dat?

Expert

Jaren geleden volgde ik een scholingsdag van vergevingsexpert Willem Glaudemans. Hij is expert op dit gebied en legde uit wat vergeving volgens hem is, of zou moeten zijn.

Het probleem is dat veel mensen denken dat het erom gaat dat ze de ánder moeten, kunnen of willen vergeven. Dat is een misverstand. Vergeving begint bij jezelf. Gelukkig maar, want als je vergevingsgezindheid gericht is op de ander blijf je van die ander afhankelijk. ‘Als ik nou maar zou begrijpen waarom zij…, dán kan ik haar vergeven’. Of als hij eerst beseft hoeveel pijn hij je heeft gedaan. Of als ze haar excuses heeft gemaakt. Of je ooit zál vergeven ligt dan volledig bij de ander. Je maakt jezelf dus afhankelijk van precies die persoon die jou zoveel pijn deed!

Waarom hebben mensen er zo’n moeite mee?

Dat heeft met verschillende dingen te maken.

1. Afkeuring
Mensen denken: ‘als ik de ander vergeef keur ik goed wat er is gebeurd’.
Maar vergeven en goedkeuren zijn twee verschillende dingen. Je kan afkeuren wat er is gebeurd, maar tegelijkertijd besluiten dat je gaat vergeven. Uit liefde voor jezelf. Want wat heb jij eraan om de rest van je leven met wrok rond te lopen? De verantwoordelijkheid voor je geluk over te dragen aan degene die je gekwetst heeft? Bovendien doet diegene waarschijnlijk nog steeds niet wat je wilt, dus je misère wordt alleen maar groter.
Vergeven is ook beter voor je eigen gezondheid, want gevoelens van wrok of zelfs haat maken ziek. Het lichaam reageert op niet-vergeven met allerlei kwalen.

Haat is een vergif dat we zélf innemen, in de hoop dat de ander eraan sterft.

2. Slachtofferen
Mensen houden van slachtoffertje spelen. Ze kiezen voor de slachtofferrol om niet verantwoordelijk te hoeven zijn voor hun eigen leven. Iedereen kent ze wel: de mensen die slachtofferen tot levenskunst hebben gemaakt. De mensen die áltijd zeuren en altijd de oorzaak van hun ongeluk bij anderen leggen. Bij de buurman, de juffen op school, de buitenlanders, de overheid. Iedereen behálve zijzelf zouden hen gelukkig kunnen maken. Maar… doén dat niet. En dus wachten ze klagend en boos tot het geluk hun kant op komt. Je vergevingsgezindheid laten afhangen van de ander is in zekere zin een vorm van slachtofferen.

3. Schuldcultuur.
Wat vergeven ook in de weg staat is de schuldcultuur in onze maatschappij. Het leven is maakbaar, iedereen kan alles als je maar hard genoeg je best doet. Ongeluk moet dus worden toegeschreven aan iemands fout, iemand moet schuldig zijn. Soms gaat dat zelfs erg ver: er zijn mensen die hun reisorganisatie aanklagen vanwege regenbuien tijdens hun ‘zonvakantie’. Je kan je voorstellen dat die mensen een veel minder leuke vakantie hebben dan hun medereizigers die bij een regenbui denken: ‘het is wat het is’ en hun misschien korte teleurstelling loslaten. Het vasthouden aan het schuldidee maakt vaak ontevreden en ongelukkig.

Vergeven is ontschuldigen.

Vergeven is accepteren van de situatie zoals die is. Een levenshouding. Het geeft je vrijheid. Je hoeft niet langer te strijden met je verleden. Je laat de verwachtingen over de ander los. Je had zo graag gezien of gehad dat de ander….maar het is niet zo. Eigenlijk zeg je tegen de ander: ‘Ik ontsla jou van de plicht om aan mijn verwachtingen te voldoen’.

Verzoenen

Hoe weet je dat je er bent?
Als je diegene tegen komt kun je testen of je proces ten einde is. Trilt er nog iets mee van binnen? Dan ben je nog niet klaar. Trilt er niks meer en voel je je schoon en opgeruimd? Dan kun je bekijken of je je ook nog met de persoon wilt verzoenen. Verzoenen is iets anders dan vergeven. Na je innerlijke schoonmaak voel je of het klopt om nog een vorm van relatie aan te gaan met de ander. Dat kan, maar hoeft niet. Mocht je merken dat je het niet wilt omdat je boosheid voelt, dan is je proces van vergeving nog niet afgerond.

Jezelf vergeven

Sommige mensen leggen de schuld niet zozeer bij anderen op hun bord maar dragen deze op eigen schouders. Ook een interessante. Want als je jezelf de schuld geeft voor een situatie waarin je zelf gekwetst bent ben je de dader en het slachtoffer tegelijk. Voor zelfvergeving geldt hetzelfde: je laat los dat er iemand schuldig moet zijn. Je accepteert dat je zelf een keer niet aan je eigen (hoge?) verwachtingen kon voldoen.

Iets op te ruimen?
Heb jij nog ergens wrok zitten? Ben je je na het lezen van dit verhaal ineens bewust geworden van het slachtoffer dat in je huist? Wil je vrij leven? Tijd om de poetsdoek in eigen handen te nemen en te beginnen met de grote schoonmaak.

Ben je bereid los te laten? Ik kan je in een sessie door het vergevingsproces heen helpen.