Hoe bevorder je een veilige hechting bij kinderen?

Als ouder wil je niets liever dan dat je kind zich veilig kan hechten en opgroeit tot een zelfverzekerde, gelukkige volwassene. Wat veel ouders zich niet realiseren, is dat de manier waarop je met je kind omgaat in de eerste levensjaren een diepgaand effect heeft op zijn of haar latere relaties. De hechting die je opbouwt, vormt de blauwdruk voor hoe je kind later met intimiteit, vertrouwen en relaties omgaat.

In dit artikel ontdek je:

✅ Hoe kinderen een veilige hechting ontwikkelen in de verschillende hechtingsfasen

✅ Welke invloed jouw opvoeding heeft op de emotionele groei van je kind

✅ Praktische tips om een veilige hechtingsstijl te ontwikkelen

Wil je meer leren over hechting en opvoeding?

Download hier gratis het e-book ‘Liefde en hechting’, over hechting en relaties en krijg waardevolle inzichten!

De eerste hechtingsfase (0-18 maanden): Een veilige basis leggen

De eerste maanden en jaren zijn cruciaal voor het hechtingsproces en voor een veilige hechting. In deze fase draait alles om vertrouwen en emotionele veiligheid. Je baby leert door jouw reacties of de wereld een veilige plek is en of er op hem of haar wordt gelet.

Hoe beïnvloed jij als ouder deze fase?

✔ Door consequent en liefdevol te reageren op de signalen van je baby

✔ Door fysiek contact, zoals knuffels en oogcontact

✔ Door voorspelbare routines en een rustige omgeving te creëren

Als ouders onvoorspelbaar of emotioneel afwezig reageren, kan dit later zorgen voor onzekerheid of angst in relaties. Zelfs kleine dingen, zoals vaak afgeleid zijn door je telefoon, kunnen invloed hebben. Over het gebruik van een telefoon in de buurt van je kind heb ik een artikel geschreven voor de website Ouders.

Praktische tips:

✅ Reageer met aandacht en geduld op de behoeften van je baby

✅ Probeer ‘still face’-momenten te vermijden door echt aanwezig te zijn

✅ Zorg goed voor jezelf, want een ontspannen ouder kan beter inspelen op het kind

De ontdekkingsfase (15 maanden – 3 jaar): Loslaten en zelfvertrouwen opbouwen

Peuters beginnen in deze fase de wereld te verkennen en testen hun grenzen. Ze ontdekken wat ze zelf kunnen en leren tegelijkertijd dat ze altijd bij hun ouders kunnen terugkomen voor veiligheid.

Wat kun je doen om deze fase te ondersteunen?

✔ Stimuleer nieuwsgierigheid en laat je kind de omgeving ontdekken

✔ Geef je kind ruimte, maar blijf beschikbaar voor troost en begeleiding

✔ Stel duidelijke en haalbare grenzen

Sommige ouders zijn geneigd om te beschermend te zijn, terwijl anderen juist te weinig begrenzing bieden. Een kind dat niet genoeg mag ontdekken, kan onzeker worden. Maar een kind zonder duidelijke kaders kan juist een gevoel van onveiligheid ontwikkelen.

Praktische tips:

✅ Creëer een veilige, kindvriendelijke omgeving waarin je kind kan ontdekken

✅ Stel duidelijke grenzen en leg ze op een rustige manier uit

✅ Laat je kind kleine keuzes maken, zoals welke kleding hij of zij wil dragen

De identiteitsfase (3-4 jaar): Ontdekken wie je bent

Vanaf drie jaar begint een kind actief te experimenteren met rollen en emoties. Het speelt fantasievolle spelletjes, stelt veel vragen en ontdekt steeds meer over zichzelf.

Wat is belangrijk in deze fase?

✔ Laat je kind vrij om zichzelf te ontdekken, zonder strikte verwachtingen

✔ Erken en benoem emoties in plaats van ze te minimaliseren

✔ Stimuleer creativiteit en nieuwsgierigheid

Kinderen die in deze fase niet de ruimte krijgen om zichzelf te zijn, kunnen later moeite hebben om hun gevoelens te uiten. Een ouder die bijvoorbeeld zegt: “Doe niet zo aanstellerig” of “Jongens huilen niet”, kan onbedoeld de emotionele ontwikkeling van het kind belemmeren. Ook is het heel passend dat kinderen in deze fase rollenspellen doen en dat jongetjes bijvoorbeeld rokjes aan willen, of hun nagels willen lakken ‘net als mama’. Dat is normaal gedrag. Sommige ouders vinden dit lastig, vooral vaders. Maar het is het beste om je kind gewoon lekker te laten doen waar het wat dit betreft zin in heeft. Het is namelijk een normaal onderdeel van een gezonde ontwikkeling 🙂

Praktische tips:

✅ Erken emoties door te zeggen: “Ik zie dat je verdrietig bent”

✅ Leer je kind verschillende emoties te benoemen en te begrijpen

✅ Geef zelf het goede voorbeeld in hoe je met gevoelens omgaat

De competentiefase (4-7 jaar): Zelfvertrouwen ontwikkelen

In deze fase wil je kind steeds zelfstandiger worden en vaardigheden ontwikkelen. Het leert fietsen, schrijven, omgaan met vriendjes en krijgt meer verantwoordelijkheden.

Hoe stimuleer je zelfvertrouwen?

✔ Focus op de inspanning, niet alleen op het resultaat

✔ Geef je kind de ruimte om fouten te maken en hiervan te leren

✔ Moedig zelfstandigheid aan, maar bied hulp wanneer nodig

Veel ouders prijzen hun kind voor prestaties, maar als dit doorslaat, kan het kind zijn of haar eigenwaarde gaan koppelen aan succes. Dit kan later zorgen voor faalangst of perfectionisme.

Praktische tips:

✅ Benoem inspanningen: “Ik zie dat je goed hebt geoefend” in plaats van alleen “Goed gedaan!”

✅ Maak fouten normaal door bijvoorbeeld te zeggen: “Iedereen maakt weleens fouten, daar leer je van”

✅ Geef je kind kleine verantwoordelijkheden, zoals helpen met koken of tafel dekken

Wil je als ouder bewuster omgaan met de opvoeding én tegelijk zorgen dat je relatie goed is en blijft? Bekijk de online cursus ‘Een fijne relatie, zélfs met kinderen’!

Jij hebt als ouder de grootste invloed op de hechting van je kind!

Elk kind heeft liefde, structuur en aandacht nodig om zich veilig te voelen. Door bewust om te gaan met de hechtingsfases, kun je aan bijdragen dat je kindje een veilige hechting ontwikkelt. En daarmee draag je bij aan de ontwikkeling tot een sterke, zelfverzekerde volwassene. Die zich in zijn of haar latere leven veilig zal voelen in relaties.

Wil je meer leren over veilige hechting en over hoe hechtingsstijlen doorwerken in relaties?

hoe bevorder je een veilige hechting bij kinderen